Ayakkabılar günlük yaşantımızda rutin olarak kullanılan ve ihtiyaç duyulan ürünlerdir. Onlarca farklı model ayakkabı bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak topuklu, yumurta topuk, sandalet, terlik, spor ayakkabı, klasik ayakkabı gibi modeller örnek verilebilir. Kullanılan malzemeden rengine kadar çeşitli ayakkabı seçenekleri vardır. Kadınlar, erkekler ve çocuklar için farklı model ve görünüşte ayakkabılar tasarlanmaktadır. Günlük hayatımızın vazgeçilmezi olan ayakkabılar yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Peki ayakkabı üretimi nasıl yapılır bunların aşamaları nelerdir incelemeye devam edelim.
İçindekiler →
Ayakkabının Tarihçesi
Ayakkabının ilk çıkışı kesin olarak bilinmese de ilk insanlarla beraber ortaya çıktığı varsayılmaktadır. Sert koşullara, aşırı sıcaklara, aşırı soğuklara ve iri kaya parçalarına direnmek için üretildiği tahmin edilmektedir. Muhtemelen ayakkabının ilk ana malzemeleri hayvan derileri, yapraklar, ağaç kabukları gibi ilkel malzemelerdir. İlk ayakkabı fabrikası 1760 yılında Massachusetts’te kurulmuştur. Dikiş makinesinin geliştiği 19. yüzyılda ise seri ve ucuz ayakkabı imalatı başladı.
Ayakkabı Üretimi Nasıl Olur?
Ayakkabı üretimi birkaç aşamada gerçekleşir. Her bir aşama birbiriyle bağlantılı ve bir bütüne odaklı şekilde gerçekleşir. Tasarımdan kalıp çıkarmaya sayadan kesime her biri tek hedefe yani ayakkabı üretimine odaklıdır. Bu üretim süreci ayakkabı üretim fabrikaları tarafından bazen özel üretim olarak bazen de seri üretim şeklinde gerçekleşir.
Saya Ne Demektir?
Bir ayakkabıyı elimize aldığımızda ilk gördüğümüz yer üst kısmıdır. Ayakkabının yumuşak olan bu üst bölümüne saya denmektedir. Saya kelimesi çok sık kullanılmasa da hemen hemen herkesin karşısına çıkmış olabilecek bir sözcüktür. Ayakkabı denilince akla gelen parçalardan biri de saya kısmıdır.
- İlginizi Çekebilir: Topuklu Ayakkabı Seçerken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Ayakkabı Üretim Aşamaları Nelerdir?
Ayakkabı Üretim Aşamaları Nelerdir?
Bir ayakkabıyı üretim sürecine sokmadan önce tamamlanması gereken ilk aşama tasarım aşamasıdır. Modeli planlandıktan sonra tasarımı yapılır. Ayakkabının kadın için mi yoksa erkek için mi üretileceği, hangi koşullarda giyilebileceği gibi durumlar modelini belirlemekteki etkenlerdendir. Ayakkabı tasarımında dikkat edilecek unsurlardan biri de ayakkabının malzemesi olacaktır. Hangi malzemeden yapılacağı da önemli yer tutar. Saya ve taban kısımları tasarlanarak üretim için gerekli taslak oluşturulur.
Bu tasarım tüm sürecin başlangıcı olduğu için önemli bir aşamadır. Kalan tüm süreci etkileyecektir. Ayakkabının tasarımının tamamlanmasının ardından sağ ve sol tekler için tasarıma uygun kalıplar çıkarılır. Bu kalıplar çıkarılırken kullanılacak maddenin yapısı, kalınlığı, esnekliği gibi özellikler göz önünde bulundurulur. Saya ve taban bölümleri hazır hale getirilir. Sayanın parçaları ayakkabı modeline uygun olacak şekilde kesilip birleştirilir. Daha sonra taban ile bütünleştirilir.
En Çok Bilinen Ayakkabı Modelleri Nelerdir?
- Düz Ayakkabı: Genellikle belirgin bir topuğa sahip olmayan ve tabanı düz ayakkabılara verilen isimdir.
- Espadril Ayakkabı: Topuğu doğal liflerden örülen spor bir ayakkabı modelidir.
- Babet: Genellikle yaz aylarında tercih edilen hafif yapılı ve düztabanlı ayakkabı modelidir.
- Takunya: Tamamı veya bir kısmı ahşaptan yapılan geçmişten günümüze kadar her yörede kullanılan ayakkabı modelidir.
- Topuklu Ayakkabı: Sıklıkla kadınların tercih ettiği farklı türlerde yüksek topuklara sahip ayakkabı modelidir. İnce topuk, mantar topuk, dolgu topuk, kedi topuk, yumurta topuk gibi onlarca farklı türü bulunmaktadır. Açık Uçlu Ayakkabı: Başparmağı açıkta bırakan düz veya yüksek tabanlı olabilen ayakkabı türüdür.
- Sandalet: Özellikle yaz aylarında tercih edilen genellikle açık ayakkabı türüdür.
Ayakkabı yapımında hangi malzemeler kullanılır?
- Kösele
- Neolit
- Kauçuk
- Eva
- Poliüretan ve türevleridir.
Ayakkabıların üst kısımlarında ise,
- Deri
- Keten kumaşlar
- Pamuklu kumaşlar
- Polyester kumaşlar
Ayakkabı Tabanının Takılması Nasıl Olur?
Hazırlanan ayakkabı tabanının takılması için farklı yollar vardır. Enjeksiyon veya kompresyonla kaplama yöntemi az sayıda işlem gerektiren pratik bir yöntemdir. Hazır haldeki saya kısmı modele göre kesilip birleştirilerek veya bükülerek taban ile birleştirilir.
Ayakkabıların Kullanımı
Ayakkabılar yaz ve kış aylarında fark etmeksizin gerek soğuktan gerek sıcaktan gerekse de ayaklarımızı oluşabilecek tahribata karşı dış etkenlerden korumak amacıyla giyilmektedir. Sağ ve sol teklerden oluşan ayakkabı çiftleri kadın ve erkekler için farklılık göstermektedir. Kullanılan malzeme ve modeline göre de sağlamlıkları değişebilir. Topuklu ayakkabı, spor ayakkabı, bot, çizme, sandalet gibi farklı çeşitlere sahiptir. Kullanım alanlarına göre de üretim maddesi ve modeli farklılık gösterir. Hepsinin ana hedefi ayaklarımızı dışarıdan gelebilecek olumsuz etkilerden korumaktır.
